Beyazıt Camii'nin sırrı çözülemedi

Beyazıt Camii'nin sırrı çözülemedi

Birinci
derecede deprem bölgesinde bulunan beş asırlık Beyazıt Camisi'nin
zemininde, geçirdiği beş yıkıcı, 20'yi aşkın şiddetli depreme rağmen
kayma bile olmadı.

Vakıflar Genel Müdürlüğü, 1500-1506 yılları arasında yapılan ve İstanbul'un fethinden sonra ilk inşa edilen camiler arasında yer alan Beyazıt Camisi'nin restorasyonu için çalışma başlattı.

İlk
kez restorasyon görecek caminin mevcut durumunun tespiti için yapı ve
zemin deformasyonları izlenerek, rapor hazırlandı. Caminin birinci
derecede deprem bölgesinde yer aldığı belirtilen zemin raporunda, yer
altı yaşının görülmesi, temel derinliğinin belirlenmesi ve zeminden
numune alınabilmesi için üç adet 20'şer metre olmak üzere toplam 60
metre temel sondaj yapıldığı belirtildi.

Yapılan gözlemler
sonucunda zeminde kayma, kabarma, göçme hareketlerine ve yer altı
suyuna rastlanmazken laboratuvar deneyleri de zeminde sıvılaşma
riskinin bulunmadığını, oturma tehlikesinin beklenmediğini ortaya koydu.

Olası
şişmelerin engellenmesi için yüzeysel suların sağlıklı bir şekilde
tahliye edileceği belirtilen raporda, alanın kayma, heyelan, akma gibi
kitlesel hareket tehlikesi ile su baskını, çökme, kaya düşmesi ve çığ
gibi doğal afet riski de taşımadığı kaydedildi.

Sultan II.
Beyazıt tarafından Mimar Yakup Şah'a yaptırılan ve T planlı camiler
arasında yer alan Beyazıt Camisi, ilk olarak 10 Eylül 1509'da meydana
gelen ve "Kıyamet-i Sugra" yani "Küçük Kıyamet" olarak adlandırılan
depremi yaşadı.
Bu deprem en büyük hasarı camilere verirken 109 cami
tamamen yıkıldı, ayakta kalanların tümünün minaresi tahrip oldu.
Ayasofya'nın fetihten sonra yapılan minaresinin yıkıldığı depremde,
Beyazıt Camisi ayakta kaldı, bazı kaynaklara göre yalnızca kubbesi
hafif çapta zarar gördü.
Fatih Camisi'nin tamamen harap olduğu,
Topkapı Sarayı, Eski Saray ve surların etkilendiği, Yerebatan
sarnıcının desteklerinden birinin çökmesi sonucu İstanbul'un sular
altında kaldığı 1766 Depremi de Beyazıt Camisi'ni etkilemedi.

Kapalıçarşı'nın
bir kısmının yıkıldığı, Ayasofya'nın büyük zarar gördüğü 1894 Depremi
ile yaklaşık 20'ye yakın şiddetli deprem de Beyazıt Camisi'ne zarar
veremedi.